مهارت آفرینش قصه در کودکان دوزبانه
برای نگارش قصه توسط کودک دوزبانه، آگاهی، توانایی و ابزارهایی لازم است. آگاهی و توانایی عواملی هستند آموختنی، دانستی و درک کردنی و برای دست یافتن به آنها علاقه، انتخاب، استعداد، مطالعه،تحقیق، تجربه و… به علاوه ذوق و خلاقیت لازم است.
ابزار گفتن و نوشتن قصه توسط کودک دوزبانه عبارتند از: 1-توصیف (تصویر) 2-توضیح (تفسیر) 3-گفت‌وگو
دریک قصه اطلاعات مربوط به سه عنصر اصلی است که شامل: شخصیت، موضوع و نتیجه می‌باشد. کودک دوزبانه شما باید بداند که قبل از شروع این سوال معروف و ساده را مطرح می‌کنیم: چرا می‌خواهیم قصه بیافرینیم؟ زیرا سوالی است که علت انتخاب نوع، محتوا، شکل، هدف مخاطب و همه ی مباحث مربوط به ساختن و آفرینش قصه و هر نوع اثر ادبی دیگر در آن نهفته است سوالی که همه‌ی قصه پردازان و حتی همه‌ی قصه گوها، پیش از آغاز نوشتن یا گفتن اولین جمله قصه‌شان از خودشان می‌پرسند و سپس باید بپرسند:
1– چه می‌خواهیم بگوییم؟
2- چگونه می‌خواهیم بگوییم؟
3– برای چه کسی می‌خواهیم بگوییم؟
4– چرا می‌خواهیم بگوییم؟
5- از چه کسی یا چه چیزی می‌خواهیم بگوییم؟
6- زمان مربوط به موضوع یا ماجرایی که برای شخصیت قصه روی داده، چه زمان یا چه دورانی است؟
7- محل و زمان و جایگاه موضوع و ماجرای قصه کجاست؟
8- مکان و محل مورد نظر ما برای گفتن قصه‌مان کجاست؟ شهر یا روستا؟ کدام شهر و کدام روستا؟ کدام مدرسه یا میدان‌گاه؟ کدام مهد کودک یا مرکز بچه‌های بی پناه؟ یا……؟ زیرا تفاوت در محل روایت قصه به ایجاد تفاوت در نوع زبان وبیان قصه می‌انجامد.
9- کی می‌خواهیم بگوییم؟
10– آیا درباره مضمون یا موضوعی که ما می‌خواهیم بگوییم، پیش از ما گفته‌اند؟
11-اگر گفته‌اند، چگونه گفته‌اند؟
12- و اگر گفته‌اند با چه هدف و تحلیلی گرفته‌اند؟
اینا سوالاتیست که کودک دوزبانه شما قبل از شروع آفرینش یک داستان و روایت باید از خود بپرسد تا بتواند یک قصه زیبا خلق نماید.
یعنی ممکن است درباره نوع مضمون، یعنی درون‌مایه موضوعی که کودک دوزبانه شما تصمیم دارد درباره آن قصه‌ای بیافریند، پیش از او نه تنها یک قصه، بلکه قصه‌ها آفریده باشند، حتی ممکن است درباره موضوع خاص با شخصیتی خاص و نتیجه‌ای خاص که در نظر دارد قصه بیافریند، قبلاً آفریده شده باشد. بنابراین کودک دوزبانه شما باید به گونه‌ای قصه بیافریند که جذابیت لازم را برای جذب دوباره مخاطب داشته باشد.
به ویژه که مضامین و موضوع‌های بسیاری از قصه‌ها به خصوص قصه‌های مورد علاقه‌ی کودکان و نوجوانان در طول سال‌ها و قرن‌ها، بارها گفته و نوشته شده است. با این حال جای نگرانی نیست، زیرا اگر کودک دوزبانه خالق باشد و خلاق عمل کند، می‌تواند موضوعی که تا به حال بارها و بارها نیز به صورت قصه ارائه شده است، با عناصر متفاوت و نوع و شکل بیان تازه‌تری بیافریند، یا درباره همان موضوع‌ها با هدف و پیام خاصی بنویسد که دیگران ننوشته باشند.
لازم است به کودکان دوزبانه خود بگویید اگر احساس می‌کنیم که قرار است قصه‌ای تقلیدی یا تکراری بسازیم، بهتر است نسازیم، زیرا کار تقلیدی و تکراری نه تنها ارزشی بر ما و هنر قصه گویی نمی‌افزاید، بلکه از ارزش‌های قابل احترام قصه که در طول قرن‌ها به دست آمده است، می‌کاهد.
تمرین‌هایی برای ایجاد مهارت قصه نویسی در کودکان دوزبانه :
–ساختن داستان بر اساس تصاویر.
–ساختن قصه به ترتیب بر اساس موضوع، شخصیت و نتیجه‌ای که ما به آنها پیشنهاد می‌کنیم.
– انجام تغییر در پایان و نتیجه‌ی قصه‌ای که قبلاً ساخته شده است.
– انجام تغییر در موضوع قصه‌ای که قبلاً ساخته شده است.
– انجام تغییر در شخصیت قصه‌ای که قبلاً ساخته شده است.
– انجام تغییر در مکان رویداد قصه‌ای که قبلاً ساخته شده است.
–انجام تغییر در زمان رویداد قصه‌ای که قبلاً ساخته شده است.